لکنت زبان در کودکان | از معرفی تا نوع برخورد و راهکار درمانی موثر

آیا کودکتان دارای لکنت زبان است؟ نمی‌دانید برای او باید چه کنید و نگران مهارت‌های تکلمش در آینده هستید؟ جای درستی را برای مطالعه انتخاب کرده‌اید! لکنت زبان در کودکان، یکی از شایع‌ترین اختلالاتی است که روز به روز در حال زیاد شدن است؛ از این رو اگر کودک شما هم با این معضل دست و پنجه نرم می‌کند، نگران نباشید و بدانید که افراد زیادی درمان شده‌اند. چرا کودک شما مانند یکی از آنها نباشد؟ تنها کافی است اطلاعات لازم را در این باره بدست بیاورید. این مطلب همه آنچه درباره لکنت زبان کودکان نیاز دارید. پس به خواندن ادامه دهید و قصه گو را تا انتهای این مطلب، همراهی کنید: 

لکنت زبان اصلاً چیست؟ 

در قدم اول، پیش از هر چیز لازم است بدانید لکنت زبان چیست؟  گاهی در گفتار همه ما ممکن است اختلالاتی به وجود بیاید. اختلالاتی که خود را مانند تکرار کلمه، کشیده شدن صدای یک کلمه یا بخشی از آن، گیر و وقفه و … نشان می‌دهد. اگر میزان این اختلالات آنقدر زیاد شود که روند طبیعی صحبت کردن را دچار مشکل کند و دیگر به صورت روان نتوانیم صحبت کنیم، آن زمان است که می‌گوییم با لکنت زبان دست و پنجه نرم می‌کنیم. 
حال به کودکتان فکر کنید. آیا اختلالات صحبت کردنش به گونه ای است که از روند طبیعی خارج شده‌است؟ اگر چنینی است، می‌توانید بگویید او دارای این مشکل است و باید به فکر راه‌های درمان لکنت زبان در کودکان باشید.

شروع لکنت زبان در کودکان از این سن است … 

گاهی والدین آنقدر درباره کودکشان نگران می‌شوند که رشد طبیعی صحبت کردن کودک را هم به عنوان لکنت زبان در نظر می‌گیرند. اگر کودکی دارید که روی کلمات گیر می‌کند، زیاد جای نگرانی نیست؛ به خصوص آنکه اگر در سنین زیر سه سال باشد. 

معمولاً این کودکان در برخی مواقع آنقدر هیجان دارند که نمی‌توانند خودشان را کنترل کنند و تنها به سبب همین هیجان، کلمات روی دهانشان گیر می‌کند. این در حالی است که اگر برای صحبت کردن به خودش و فکش فشار می‌آورد، صورتش را کج و معوج می‌کند و اصلاً راحت نیست، در آن زمان می‌توانید به فکر راه‌های درمان لکنت زبان در کودکان باشید.  و اما در این بخش از مطلب، می‌خواهیم به یکی از مهمترین سوالاتی که ذهن پدر و مادرها را به خود مشغول کرده‌است، پاسخ دهیم.

لکنت زبان در کودکان از چه سنی شروع می‌شود؟ 

آغاز این اختلال از هر زمانی می‌تواند باشد؛ اما در بین کودکان در سنین 2 تا 5 سالگی، بسیار پررنگ تر است. همچنین از آنجایی که در سن 6 یا 7 سالگی، کودک  روزهای ورود به مدرسه و هیجان‌هایش را سپری می‌کند، ممکن است دچار لکنت زبان شود. 

در دورانی که کودکان دوران مدرسه را سپری می‌کنند ممکن است به خاطر فشارهای معلم و یا دوستان، برای آنکه بتوانند راحت صحبت کنند به خودشان فشار زیادی می آروند، آن را مشکلی حاد تلقی می‌کنند و فکر می‌کنند با راهکارهایی مانند اخم کردن و تغییر حالت چشم‌ها، می‌توانند به آن غلبه کنند. 

در نظر داشته باشید اگر کاری برای لکنت زبان دلبندتان انچام ندهید، زمانی که به سنین نوجوانی برسد، مشکلش را بیش از حد بد تلقی می‌کنند و احساس کمبود زیادی را حس می‌کند. در چنین شرایطی، منزوی شده و برای آنکه برای ارتباط برقرار کردن خجالت زده نشود، از اجتماع فاصله می‌گیرد و افسردگی، یکی از بزرگترین مشکلاتی است که در ادامه این موضوع، سر راهش سبز می‌شود. 
پس از همین حالا به فکر درمان باشید. 

چه عواملی سبب بروز لکنت زبان در کودکان می‌شود؟ 

اگر کودکی دارید که از اختلالات زبانی رنج می‌برد، اکنون وقت آن است که بدانید چرا چنین مشکلی به وجود آمده‌است. عوامل زیادی هستند که دست به دست هم می‌دهند تا لکنت زبان در کودکان به وجود بیاید. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

ژنتیک و خانواده 

آیا در خانواده تان سابقه لکنت زبان داشته‌اید؟ مطالعات نشان داده‌است که افرادی که در خانواده شان، سابقه اختلالات زبانی داشته‌اند، احتمال بروز مشکل در آنها بسیار بیشتر است. همچنین در نظر داشته باشید، افرادی که به دللیل ژنتیکی با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند با افراد دیگری که عوامل دیگری در اختلالشان نقش داشته‌است، متفاوت اند.

آسیب‌های مغزی 

یکی دیگر از مهمترین عواملی که در لکنت زبان کودکان نقش دارد، آسیب‌های مغزی است. آسیب‌های مغزی در این اختلال از اهمیت فوق‌العاده ای برخورداراند و تأثیر زیادی دارند. به عنوان مثال هر گونه فشار، ضربه و آسیب‌هایی که به مغز وارد می‌شود، فشارهای زمان زایمان، نرسیدن اکسیژن به نوزاد، بیماری‌هایی نظیر صرع و … همه و همه در این موضوع، تأثیر دارند. 

عوامل روانشناختی 

هر فردی در زندگی با فراز و نشیب‌های مختلف رو به رو می‌شود که اگر آنها را درمان نکند، ممکن است در آینده او را با مشکلاتی رو به رو کند. 
کودکان هم از این قاعده مستثنی نیستند و عوامل روانشناختی در آنها، می‌تواند منجر به لکنت زبان در آنها شود. به عنوان مثل‌های این عامل، می‌توان به تشنج‌ها، ضربه‌های عاطفی و … اشاره کرد. 

محیط کودک 

در نهایت، این محیط است که می‌تواند روی لکنت زبان کودکان تأثیر بگذارد. متأسفانه در خانه و مدرسه، بزرگترها شرایطی را به وجود می‌آورند که کودک از صحبت کردن عادی فاصله می‌گیرد. به عنوان مثال به او فشار می‌آورند تا صحبتش را قطع کند، بیش از اندازه سخن بگوید، او را وادار به صحبت شتابزده می‌کنند و از این قبیل اتفاقات. 
همچنین استرس، اضطراب، تجربیات ناگوار زندگی، تنش‌ها و … در محیط خانه، همه و همه می‌توانند دلیلی برای لکنت زبان کودک باشند. 

با کودکی که لکنت زبان دارد، چگونه برخورد کنیم؟ 

اگر کودکی دارید که لکنت زبان دارد، این بخش از مطلب را واقعاً جدی بگیرید و با جان و دل بخوانید. اما چرا؟  به احتمال زیاد می‌دانید یکی از مهمترین عواملی که به درمان هر بیماری کمک می‌کند، روحیه است. از آنجایی که کودکان معنا و مفهوم روحیه را به خوبی درک نمی‌کنند، احساسات درونی شان تا حدود زیادی به رفتارهای شما بستگی دارد. 
اگر رفتارهایتان به گونه ای باشد که او را سرزنش کنید و یا باعث تجربه احساسات بد در او شوید، باید درمان لکنت زبان را به فراموشی بسپارید! شما ممکن است ناخواسته به معنای واقعی روحیه اش را نابود کنید و او دیگر تلاشی برای بهبودش نکند. 
پس این مسئله را جدی بگیرید. راهکارهای زیر، به شما کمک می‌کنند تا بدانید در برخورد با لکنت زبان کودکان چطور باید رفتار کنید.

راهکارهای برخود با کودک دارای لکنت

1.    به اندازه کافی به کودک فضا و زمان بدهید تا هر آنچه را که می‌خواهد بگوید. 
2.    همواره در رفتارهایتان سعی کنید که به او اطمینان دهید که زمان لازم را برای زدن حرف‌هایش به او می‌دهید. 
3.    در زمانی که کودک صحبت می‌کند، تمام و کمال به او گوش کنید و توجهتان را نشان دهید. 
4.    هنگامی که دلبندتان صحبت می‌کند صداهای دیگر مانند تلویزیون را قطع کنید یا از دیگر افراد بخواهید برای مدتی سکوت کنند. 
5.    یادتان باشد تحت هیچ شرایطی جملات و یا کلماتی که او با لکنت بیان می‌کند، اصلاح نکنید. گ
6.    هنگامی که کودک در بخشی از حرف‌هایش روان صحبت می‌کند، او را تحسین و تشویق کنید. 
7.    صحبت کودک را قطع نکنید و نظر خودتان را برای شکل درست کلمات و تلاش دوباره اش، تحمیل نکنید. 
8.    هنگامی که صحبت می‌کند، پاهایتان را خم کنید، با او هم قد شوید و شوق و ذوقتان برای شنیدن به حرف‌هایش را با اعماق وجودتان نشان دهید. 
9.    تحت هیچ شرایطی انتقاد نکنید، به ساعت نگاه نکنید و نفس‌های عمیقی که نشان از خستگی هستند انجام ندهید. 
10.    با دوستان و مربیان مدرسه صحبت کنید که آنها هم چنین رفتاری داشته باشند. 
11.    او را تهدید و تنبیه بدنی نکنید. این رفتارها، نابودی و افسردگی کودکتان را به همراه دارد. 

درمان قطعی لکنت زبان در کودکان

اکنون به بخش انتهایی این مطلب از قصه گو رسیدیم، مطمئن هستیم که به دنبال راهکارهای درمان لکنت زبان در کودکان هستید. البته نه هر درمانی، نوع قطعی آن!  خبر خوبی در این قسمت برایتان و آن هم این است که معمولاً لکنت زبان مشکلی است که با گذر صحیح از دوران کودکی، به راحتی قابل حل و درمان است. ااین در حالی است که در برخی موارد، مشکل باقی می‌ماند و کودک را با بزرگسالی همراهی می‌کند. 

بنابراین بهتر است هر چه زودتر به فکر درمان این اختلال باشید و این را بدانید هرچه زودتر آن را ریشه کن، احتمال از بین رفتنش و موفقیت تان هم بیشتر است؛ از این رو چه بهتر که در همین روزهای کودکی، به فکر درمان دلبندتان باشید. 
و اما برای درمان قطعی لکنت زبان در کودکان چه راه‌هایی پیش رویتان قرار دارد؟ 

درمان لکنت زبان در کودکان با روش زبانی یا تلفظی 

این راهکار، تمامی هماهنگی‌ها بین لب‌ها، حنجره، زبان و … کودک مورد بررسی قرار می‌گیرد و با آموزش به درمان پرداخته می‌شود. خوب است بدانید، آموزش، یکی از بهترین راه حل‌ها برای درمان لکنت زبان در کودکان است؛ چراکه در این روش به آنها یاد داده می‌شود چطور به آرامی و به درستی صحبت کنند. 

درمان لکنت زبان در کودکان با روش مکمل 

همان‌طور که از نام این روش مشخص است و تنها به درمان لکنت زبان در کودکان نمی‌پردازد و به مهارت‌های دیگر او هم توجه می‌شود. از جمله مهمترین شیوه‌های درمانی روش مکمل آن است که تمرکز روی جنبه‌های فکری و زبانی کودک است.  این روش که بیشتر برای کودکان بین سه تا هفت سال، انجام می‌شود و نتایج فوق‌العاده ای هم به دنبال دارد، نه تنها به صحت گفتار آنها توجه می‌شود، بلکه مهارت‌های فکری و مغزی کودکان هم در کنار آن می‌شود. 

درمان لکنت زبان در کودکان با روش روان درمانی 

حتماً به یاد دارید که پیش از این اشاره کردیم، یکی از مهمترین عواملی که سبب ایجاد لکنت زبان در کودکان می‌شود، آسیب‌ها و عوامل روانشناختی است. اگر تشخیص داده شود که دلیل لکنت زبان در کودک شما، این عامل است، باید راهکار روان درمانی را انتخاب کنید که خوب است بدانید برای بچه‌های خیلی کوچک، آنچنان کاربری نیست. 

درمان لکنت زبان در کودکان با روش دارو درمانی 

از دیگر عواملی کهباعث ایجاد این اختلال در کودکان می‌شود، استرس‌ها، اضطراب‌ها و به‌طور کلی هیجانات کنترل نشده کودک است. در چنین شرایطی، معمولاً دکترها پیشنهاد می‌کنند که برای حفظ آرامش بیشتر کودک، از روش دارو درمانی و استفاده از داروهای آرامش بخش استفاده شود. البته این را هم بدانید که برای مصرف دارو، شرایط سنی کودک بسیار مهم است و برای همه قابل استفاده نیست. 

درمان لکنت زبان در کودکان با روش رفتار درمانی

آخرین گزینه پیش رویتان، رفتار درمانی است. گاهی کودکان به دلیل رفتارهای ناهنجاری که دارند به بروز لکنت زبان در وجودشان کمک زیادی می‌کنند. درست برای چنین کودکانی است که رفتار درمانی انجام می‌شود تا روز به روز شاهد کاهش نشانه‌های لکنت زبان در او باشید. 

  و در آخر، این هم از لکنت زبان در کودکان! 

به عنوان سخن آخر، این موضوع را در نظر داشته باشید برای درمان این اختلال، لازم است صبور باشید و دست نکشید. سپاسگزاریم که وقت ارزشمندتان را برای خواندن این مطلب صرف کردید. اگر تجربه و یا سؤالی از لکنت زبان در کودکان دارید، در بخش نظرات با ما و دیگر خوانندگان قصه گو به اشتراک بگذارید.