۶ راهکار برای بهبود مهارت های اجتماعی کودکان

انسان‌ها موجوداتی اجتماعی هستند که در ارتباط با دیگران رشد می‌کنند. روابط اجتماعی سالم تأثیر مستقیمی بر سلامت روح و روان فرد دارد و باعث شادی و افزایش اعتمادبه‌نفس افراد می‌شود. برای والدین هیچ‌چیز نگران‌کننده تر از این نیست که ببینند کودکشان نمی‌تواند دوست پیدا کند یا احساساتش را بروز دهد و یا حتی نحوه برخورد مناسب در شرایط مختلف را تشخیص نمی‌دهد. مهارت‌های اجتماعی کودکان نیز مانند سایر مهارت‌ها نیاز به آموزش دارد و باید با صبر و حوصله این کار را انجام دهید تا به نتیجه مطلوب برسد. در ادامه با قصه‌گو همراه شوید.

مهارت های اجتماعی کودک چیست؟

به انواع رفتارهای کلامی و غیرکلامی که به ما کمک می‌کنند تا با دیگران ارتباط برقرار کنیم مهارت‌های اجتماعی می‌گویند. سلام کردن، نظر دادن، بروز احساسات، انتقاد کردن، همدلی و همدردی همگی مجموعه‌ای از مهارت‌های اجتماعی هستند که به انسان کمک می‌کنند تا به‌گونه‌ای مثبت بتواند با دیگران ارتباط برقرار کند. یکی از بخش های مهم آموزش و تربیت فرزند تقویت و رشد همین مهارت های اجتماعی می‌باشد.

روش هایی موثر  برای تقویت مهارت های اجتماعی کودکان

با بزرگ شدن کودک او این مسئله را متوجه می‌شود که جهان حول زندگی او نمی‌چرخد و همه ما بخشی از یک کل بزرگ هستیم. آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودک این مسئله را به او یاد می‌دهد که باید برای برقراری ارتباط با این کل بزرگ تلاش کند و بتواند رابطه‌ای صمیمی و قابل‌اعتماد با افراد جامعه برقرار کند. در زیر راهکارهایی برای بهبود مهارت‌های اجتماعی کودکان بیان شده که به والدین کمک می‌کند تا این بخش از نظام تربیتی را نیز به خوبی بگذرانند.

۱) علایقشان را شناسایی کنید.

آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودک هنگامی که در حال انجام کار موردعلاقه‌اش می‌باشد بسیار ساده‌تر است. یکی از این مهارت‌ها توانایی ارتباط گرفتن با دیگران است که برای این کار می‌توانید کودک را در محیط‌هایی قرار دهید که همسالانی با علایق مشترک در آنجا وجود دارند. قرار گرفتن کودک در کنار افراد هم‌فکر، احساس راحتی بیشتری به او خواهد داد که برقراری ارتباط را ساده‌تر می‌کند. برای مثال ثبت‌نام در کلاس ورزش موردعلاقه و عضویت در کانون‌های فرهنگی مخصوص کودکان مصداق قرار دادن کودک در مکانی است که بچه‌هایی با علایق مشترک در آنجا قرار دارند.
درست است که درنهایت در آینده کودک باید با افرادی با علایق متفاوت روبرو شود ولی در مرحله اول بهتر است در جامعه‌ای شبیه قرار بگیرد تا توانایی بروز نظرات و ارتباط گرفتن را به‌دست آورد.

۲) سوال پرسیدن را به کودکتان بیاموزید.

مهارت‌های اجتماعی کودکان هنگامی رشد می‌کند که آن‌ها توانایی مکالمه کردن با دیگران را داشته باشند. طبق تحقیقات مرکز توسعه و یادگیری، روش‌های مختلفی وجود دارد که به کودکان کمک می‌کند که یک مکالمه را شروع کنند و ادامه بدهند و یکی از اصلی‌ترین راه‌ها سؤال پرسیدن است. فرزند خود را تشویق کنید که از دیگران سؤالاتی را بپرسد که جواب‌های طولانی‌تری از بله و خیر داشته باشند. برای تمرین این کار می‌توانید خودتان سؤالاتی را طراحی کرده و در طول روز از کودکتان بپرسید. برای مثال سیالاتی نظیر کارتون موردعلاقه‌ات چیست؟ چرا این کارتون را دوست داری؟ از چه شخصیتی در کارتون بیشتر خوشت می‌آید؟ کودک حین جواب دادن به این سؤال‌ها یاد می‌گیرد که هنگام برقراری ارتباط با همسالانش بهتر است چه سؤالاتی را مطرح کند.

۳) برای تقویت مهارت های اجتماعی کودکان نقش بازی کنید.

تظاهر به بازی با کودکان، روشی بسیار مؤثر برای آموزش و تمرین فعالانه مهارت‌های اجتماعی کودکان است.
برای این کار باید ابتدا از کودکتان بخواهید که نقش فردی را بازی کند که صحبت کردن و کنار آمدن با او سخت است و این به شما کمک می‌کند تا بفهمید این اشخاص در ذهن کودک شما چگونه افرادی هستند و برداشت کودک شما از این افراد چیست. پس از این کار، نقش‌ها را عوض کنید و با توجه به اطلاعاتی که از بخش اول به‌دست آورده‌اید، شما نقش آن فرد سرسخت را بازی کرده و از کودک خود بخواهید که با او ارتباط برقرار کند و ببینید کودک شما چگونه تظاهر به تعامل با آن فرد می‌کند. حین انجام این بازی می‌توانید ارتباط مؤثر را نیز به کودکتان آموزش دهید و بهتر است حین آموزش از زبان بدن، لحن و خنده برای تأثیرگذاری بیشتر استفاده کنید.

۴) مهارت همدلی را به آن ها بیاموزید.

همدلی به معنای فهم احساسات دیگران و درک موقعیت آن‌هاست. اگر کودک درک بهتری از احساسات دیگران داشته باشد، احتمال برقراری ارتباطش با دیگران بیشتر می‌شود و پیوندهای مثبتی بینشان شکل می‌گیرد.
برای آموزش همدلی که یکی از اصلی‌ترین مهارت‌های اجتماعی کودکان است به شما پیشنهاد می‌کنیم که با صحبت پیرامون شرایط و سناریوهای مختلف همدلی را به کودکتان آمورش دهید. به این صورت که از فرزندتان بپرسید که هنگام رخ دادن هرکدام از موقعیت‌ها، دیگران چه احساسی رو می‌توانند تجربه کنند. آموزش همدلی باعث یادگیری گوش دادن فعالانه در کودکان نیز می‌شود که خود شامل تمرکز بر گفته دیگران و سپس فکر کردن در مورد صحبت‌های گوینده پس از پایان مکالمه است.

۵) محدودیت های فرزندتان را بشناسید.

بعضی از کودکان ساده‌تر با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند به‌طور مثال از یک کودک خجالتی و درون‌گرا نمی‌توان انتظار رفتاری شبیه به یک کودک برون‌گرا را داشت. همچنین بعضی از کودکان در محیط‌های بزرگ راحت‌تر هستند. درحالی‌که بعضی دیگر وقتی در جمع‌های کوچک‌تر قرار می‌گیرند، بهتر می‌توانند با همسالانشان ارتباط برقرار کنند. با شناخت دقیق فرزندتان می‌توانید بفهمید که تا چند ساعت توانایی تحمل یک جمع را دارد که معمولاً در بچه‌هایی با سنین  کم یا با نیازهای خاص این زمان بین یک یا دو ساعت است. با شناخت دقیق اخلاق فرزندتان می‌توانید شرایطی را مهیا کنید که کودک امکان بروز و برقراری ارتباط بیشتری داشته باشد.

۶) الگوی خوب بودن، بهترین راه برای بهبود مهارت های اجتماعی کودکان

آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودک در صورتی ممکن است که تعامل اجتماعی مؤثری در فضای اطراف کودک برقرار باشد. همان‌طور که می‌دانید کودکان بسیار به رفتار والدین و اطرافیانشان توجه کرده و از آن‌ها الگوبرداری می‌کنند. توجه به این مسئله بسیار مهم است که وقتی کودکتان شما را نگاه می‌کند، متوجه باشید که  چگونه با دیگران برخورد می‌کنید. آیا برای برقراری ارتباط بهتر از دیگران سؤال می‌پرسید؟ آیا به‌طور فعالانه به پاسخ آن‌ها گوش می‌دهید؟ آیا نسبت به دوستان و خانواده‌تان همدلی واقعی دارید؟

مرکز آموزش والدین Center for Parenting Education بیان می‌کند که برای اینکه الگوی بسیار خوبی باشید تا مهارت اجتماعی کودکان با نگاه به شما شکل بگیرد، باید بسیار تلاش کرده و حواستان را جمع کنید تا رفتار مناسبی در برخورد با دیگران داشته باشید زیرا کودکان به‌طور مدارم در حال مشاهده و الگوبرداری از رفتار بزرگ‌سالانی هستند که در اطراف خود مشاهده می‌کنند. 

خوب است که این امر را به یاد داشته باشید که برای پیشرفت مهارت‌های اجتماعی کودکان باید به آن‌ها زمان دهید و بدانید که مهارت‌های وی در طول زندگی و به‌مرور بهبود یافته و رشد می‌کنند.