نکات مهم در انتخاب قصه مناسب برای کودکان بر اساس گروه سنی
همه‌ی ما از تأثیر قصه بر ذهن و تربیت کودک آگاه هستیم. بنابراین باید نکات مهمی را در انتخاب قصه برای کودکان در نظر بگیریم.
قصه روشی مؤثر برای خوراک‌دهی به روح کودکان و تربیت مؤثر آن‌هاست. همان‌طور که انتخاب غذای مناسب می‌تواند نقش مهمی در رشد جسمی فرزند داشته باشد، با کمک قصه‌ها نیز می‌توانید روح او را پرورش دهید. دغدغه اصلی والدین این است که چگونه قصه مناسب را برای فرزندمان انتخاب کنیم و چه عواملی در انتخاب قصه مناسب برای کودکان مؤثرند. در این مقاله قصه‌گو قصد داریم با ارائه دستورالعمل‌هایی به شما کمک کنیم تا مناسب‌ترین قصه را برای فرزندتان انتخاب کنید.
گروه سنی معیار انتخاب قصه برای قصه‌گویی کودکان است.
داستان‌ها منابع بسیار خوبی برای آشنایی کودکان با جهان بیرون هستند زیرا می‌توانند کودک را با افراد و مکان‌های مختلف آشنا کنند و دایره لغات او را افزایش دهند. همچنین قصه‌ها کمک می‌کنند که کنجکاوی و تخیل کودک تحریک شود و رشد فکری سریع‌تری داشته باشد.البته مزایای قصه‌گویی به همین موارد ختم نمی‌شود و اگر قصه مناسبی را انتخاب کنید، تاثیرات بسیار مثبتی در تربیت فرزند شما دارد. یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای انتخاب قصه مناسب برای کودکان، توجه به گروه سنی آن‌هاست.
انتخاب قصه برای قصه‌گویی کودکان ۱ تا ۳ سال
کودکان در این سن معمولاً کتاب‌هایی با طرح‌های ساده و رنگ‌های روشن را می‌پسندند. برای کودکان در این سن کتاب‌هایی با تعداد جملات کم در حد ۵ جمله که به‌سادگی موضوع را بیان می‌کنند و ریتم خوبی نیز دارند انتخاب کنید. انتخاب این قبیل قصه‌ها در بالا بردن قدرت درک کودک و تمرکز شنیداری او بسیار مؤثر است.
از قصه‌گویی پیرامون داستان‌های غیر انتزاعی که از درک و تصور کودک خارج است نیز پرهیز کنید. بهتر است برای کودکان در این سن کتاب‌های پارچه‌ای و چوبی که به‌هیچ‌وجه خراب نمی‌شوند خریداری کنید زیرا نگهداری کتاب‌های کاغذی توسط کودکان در این سن کار سختی است.
انتخاب داستان برای کودکان ۳ تا ۵ سال
کودکان در این سن دوست دارند که داستان‌هایی پر از اتفاقات تکراری بشنوند. برخلاف سایر گروه‌های سنی که از چند بار شنیدن یک داستان استقبال نمی‌کنند، در این گروه می‌توانید داستان‌ها را چندین بار برای کودک تکرار کنید. کودکان ۳ تا ۵ سال مایل‌اند داستان‌هایی را بشنوند که پایان آن برای آنها مشخص است و تکرار یک متن در کل داستان را می‌پسندند. برای مثال عبارتی نظیر "حسنی نگو بلا بگو، تنبل تنبلا بگو" در کتاب "حسنی نگو یه دسته گل" چندین بار در داستان تکرار می‌شود و این موضوع برای کودک بسیار خوشایند است.
هنگام انتخاب قصه برای کودکان ۵ سال داستان‌هایی را انتخاب کنید که شخصیت‌های آشنایی مانند افراد فامیل و دوستان در آن وجود دارند. در این سنین کودک کم‌کم حرف زدن با اشیا و اسباب‌بازی‌هایش را شروع می‌کند و آنها را وارد بازی روزمره خود خواهد کرد به همین دلیل می‌توانید از داستان‌هایی که دارای شخصیت‌هایی حیوانی سخنگو یا اشیای زنده می‌باشند نیز استفاده کنید.
داستان مناسب کودکان رده سنی ۵ تا ۸ سال
بهترین سن برای انتخاب داستان‌های افسانه‌ای ۵ تا ۸ سالگی است زیرا در این سنین کودکان شروع به خیال‌پردازی می‌کنند و می‌توانند خیال را از واقعیت تشخیص دهند. سعی کنید داستان‌های افسانه‌ای کهن مناطق مختلف کشور را که بدون خشونت می‌باشند برای این گروه سنی انتخاب کنید.
کودکان در این سن کم‌کم یاد می‌گیرند که کتاب بخوانند و مطالعات نشان می‌دهند که عادت کتاب‌خوانی از کودکی در انسان شکل می‌گیرد. کودک کتاب‌خوان اعتمادبه‌نفس بالاتری دارد و دایره لغات قوی‌تری نیز نسبت به همسالانش خواهد داشت. برای کودکی که به‌طور مستقل مطالعه می‌کند انتخاب قصه‌ای که سیر موضوعی ساده‌ای داشته باشد بهترین گزینه است، همچنین کتاب‌هایی با حجم کم، تصاویر جذاب رنگی و فونت درشت و خوانا انتخاب کنید.
کتاب‌هایی با موضوعات مختلف مانند دایره المعارف‌ها یا کتاب‌های چرا و چگونه نیز برای این کودکان بسیار جذاب‌اند زیرا پاسخ سؤالاتشان را در آنها پیدا می‌کنند و اطلاعاتی نیز در مورد موضوعات موردعلاقه‌شان کسب می‌کنند.
انتخاب قصه مناسب برای کودکان ۸ تا ۱۱ سال
با توجه به اینکه شخصیت کودکان در این سن حدوداً شکل گرفته است می‌بایست داستان‌هایی متناسب با نوع شخصیتی و روحیات آنها برایشان انتخاب کنید. همچنین در این سن کودکان با حضور در اجتماع به‌مرور مهارت‌های اجتماعی (لینک به مقاله مهارت اجتماعی) را فرا می‌گیرند پس بهترین انتخاب، داستان‌هایی اند که نحوه حضور در اجتماع و برخورد با دیگران را آموزش می‌دهند.
کودکان در این سنین کم‌کم با مفهوم رقابت آشنا می‌شوند و تمایل آنها به داستان‌های اکشن و هیجان‌انگیز بسیار بالا می‌روند. در این سن انتخاب افسانه‌هایی که در آن توانایی شخصیت‌های داستان با نیرویی فرا طبیعی به‌سادگی برطرف می‌شود برایشان بسیار جذاب و لذت‌بخش است.
قصه مناسب کودکان رده سنی ۱۱ تا ۱۴ سال
در این سن کودکان کم‌کم شروع به الگوبرداری می‌کنند. به همین دلیل داستان‌هایی با شخصیت‌های شاخص و واقعی برای آنها بسیار جذاب است. کودکان ۱۲ تا ۱۴ ساله دیگر علاقه‌ای به داستان‌های افسانه‌ای نشان نمی‌دهند و به دنبال شخصیتی حقیقی هستند که در دنیای واقعی زندگی می‌کند. داستان‌هایی از دانشمندان، پزشکان، فوتبالیست‌ها و هنرپیشه‌های محبوبشان برای آنها بهترین گزینه‌اند.
نکته آخر در رابطه با انتخاب قصه مناسب برای کودکان
یک سری از داستان‌ها در روح و فرهنگ مردم یک منطقه نفوذ کرده‌اند و باید بخشی از تجربه داستان خوانی کودک را تشکیل دهند. داستان‌هایی مانند کدو قلقله زن، حسنی و شنگول و منگول داستان‌هایی هستند که تمام کودکان این سرزمین با آنها آشنایی دارند. هنگام انتخاب قصه برای کودکان داستان‌هایی این‌چنینی نیز برای آنها انتخاب کنید.
به این نکته نیز توجه داشته باشید که انتخاب قصه مناسب برای کودکان کاری زمان‌بر است و صرفاً نمی‌توانید از روی جلد کتاب یا زیبایی صفحات، آنها را انتخاب کنید. حتماً پیش از خرید کتاب داستان، چند دقیقه وقت بگذارید و آن را مطالعه کنید همچنین به یاد داشته باشید که رفتار و شخصیت کودک نیز اصلی‌ترین معیار انتخاب قصه برای او است.