کاهش پرخاشگری کودک به کمک قصه درمانی
کودک پرخاشگری دارید؟ از این رفتار او کلافه شده‌اید و واقعاً نمی‌دانید باید چه کنید؟ این مطلب برای شماست!
این روزها پرخاشگری، یکی از رایج‌ترین رفتارهای منفی است که کودکان از خودشان نشان می‌دهند و والدین از بابت آن نگرانی‌های بسیار زیادی دارند. اگر پرخاشگری کودک درمان نشود، ممکن است آسیب‌های جدی به آینده او وارد شود. بنابراین اگر شما هم با چنین مشکلی در وجود دلبندتان دست و پنجه نرم می‌کنید، تحت هیچ شرایطی آن را دست کم نگیرید و اقداماتی را برای حل آن بردارید. راه‌های زیادی برای درمان پرخاشگری کودکان وجود دارد که بیشتر آنها مربوط به نوع رفتاری است که شما به عنوان پدر یا مادر با او دارید. در این بین، راهکارهایی هم وجود دارند که تأثیر رفتار خوبتان را چندین و چند برابر می‌کنند. یکی از آنها کاهش پرخاشگری کودک به کمک قصه درمانی است. قصه گو اینجاست تا همه آنچه را که لازم است در این باره بدانید، به شما بگوید:
چرا کودکان پرخاشگر می‌شوند؟
پیش از آنکه بخواهید با کاهش پرخاشگری کودک به کمک قصه درمانی آشنا شوید، خوب است بدانید این مشکل اصلاً از کجا شروع شده است؟ چه عواملی دست به دست هم داده‌اند تا کودکتان پرخاشگر شوند؟ آیا تنها رفتارهای شما تقصیر دارند یا عوامل دیگری هم هستند؟
الگوپذیری از والدین
اولین و مهمترین دلیلی که باعث می‌شود کودکتان پرخاشگر شود، خود شما هستید. این را همیشه به یاد داشته باشید که شما بزرگترین الگوی فرزندتان هستید؛ حال کودکی که الگوی پرخاشگر دارد و رفتارهای او را به صورت 100% ی تأیید می‌کند، واضح است که خودش هم رفتارهای پرخاشگرانه نشان می‌دهد.
همچنین خوب است بدانید همیشه نیازی نیست که با کودکتان رفتار بدی داشته باشید، همین که او رفتارهای عصبانی شما با دیگران را ببیند، خود به خود به سمت این برخوردها کشیده می‌شود و آن را فضایی امن برای خودش تلقی می‌کند.
نرسیدن به خواسته
ناکامی، یکی دیگر از مهمترین دلایل پرخاشگری در کودکان است. حتماً تا به حال شاهد رفتارهایی بوده‌اید که اگر برای او چیزی که می‌خواهد را خریداری نکنید، دست به جیغ و فریاد و رفتارهای زشت می زند.
اگر شما به عنوان پدر و مادر، ندانید که در چنین شرایطی باید چطور رفتار کنید، پرخاشگری در کودکتان تثبیت شده و او از این رفتار برای رسیدن به خواسته‌هایش استفاده می‌کند.
افسردگی و نشانه‌هایش
گاهی پرخاشگر بودن کوکان انتهای ماجرا نیست! در برخی موارد، رفتارهای عصبی در کودکان با علامت‌های دیگری همراه است و خودش را نشان می‌دهد. به عنوان مثال از این نشانه‌ها می‌توان به گریه‌های بی‌دلیل، افت تحصیلی، شب ادراری، دوری گزیدن و … اشاره کرد. دیدن چنین نشانه‌هایی معمولاً حاکی از دست و پنجه نرم کردن کودک با بیماری افسردگی است. بنابراین در چنین شرایطی، بهترین کار مراجعه به متخصص است.
استرس و اضطراب
از دیگر عوامل مهمی که باعث می‌شود کودک پرخاشگر شود، استرس و اضطراب است. معمولاً کودکان نمی‌دانند که در برخورد با چنین احساساتی چگونه واکنش نشان دهند و خودشان را آرام کنند؛ از این رو به رفتارهای عصبی روی می‌آورند.
مدرسه و درگیری‌هایش
مدرسه، محلی است که کودک وقت زیادی را در آن می‌گذراند؛ از این رو در ایجاد شخصیت و رفتارهای مختلف در کودکان می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد. متأسفانه گاهی کودکان مشکل خاصی ندارند و عوامل دیگر در پرخاشگر شدن آنها تأثیری نداشته‌است؛ اما قربانی رفتارهای بد معلمان، دیگر دانش آموزان و … می‌شوند.
در چه زمان‌هایی پرخاشگر شدن کودک، واقعاً نگران‌کننده است؟
ممکن است همین حالا که در حال خواندن این مطلب هستید، کودکی دارید که نشانه‌های پرخاشگری را دارد، اما آنقدر همیشگی و پررنگ نیستند. بنابراین، خوب است بدانید در چه شرایطی و چه زمانی است که باید نسبت به پرخاشگری کودک حساس شوید و آن را موضوعی نگران‌کننده تلقی کنید؟
این رفتارهای دلبندتان زمانی نگران‌کننده است که:
- به‌صورت متداول در کودک دیده می‌شود و هیچ‌گونه کاهشی ندارد.
- رفتارهای او بسیار شدید و غیرطبیعی است.
- زمانی که عصبانی می‌شود، این حس و حال خشم به مدت زیادی در وجودش باقی می‌ماند.
- پرخاشگری باعث شده است تا کودک احساسات خود مانند ناراحتی را بروز ندهد.
- این رفتارها، سبب به وجود آمدن اختلال‌هایی در روابط خانوادگی و دوستانه شده است.
- کودک با پرخاشگر شدن به بقیه آسیب می‌زند و کنترل او، غیرممکن است.
چنین نشانه‌هایی را در کودکتان می‌بینید؟ اگر پاسختان مثبت است، منتظر چه هستید؟ همین حالا به فکر راهکارهای درمانی باشید. در مطلب، نحوه برخورد با کودک پرخاشگر، به خوبی این موضوع را مورد بررسی قرار داده‌ایم و شیوه‌های درمانی را مو به مو برایتان آورده‌ایم. جدا از این راهکارها، کاهش پرخاشگری کودک به کمک قصه درمانی، یکی از بهترین گزینه‌های پیش رویتان است که در ادامه بیشتر با آن آشنا می‌شوید:
کاهش پرخاشگری کودک به کمک قصه درمانی
قصه، علاقه مشترک بین 99% کودکان است. معمولاً بیشتر آنها در انتهای شب برای فرار از تنهایی و یک خواب آرامش بخش به قصه‌ها و حضور شما نیاز دارند. درست در همین مواقع است که به راحتی نه تنها می‌توانید برای او آرامش بیشتری به وجود بیاورید، بلکه غیرمستقیم به درمان پرخاشگری اش هم کمک کنید.
قصه‌ها معمولاً چنین ویژگی دارند که کودک را به دنیای دیگری می‌برند؛ همچنین از آنجایی که فانتزی‌های کودک تمامی ندارند، هیچ‌گونه مقاومتی از خودش نشان نمی‌دهد و به راحتی آموزه‌های داستان را می‌پذیرد.
همچنین، واقعاً نیازی نیست به او بگویید که در مراحل درمانی قرار دارد و این قصه‌ها، قرار است پرخاشگری‌اش را کاهش دهد. با این کار، هم می‌توانید را به طه تان را با او بهتر کنید و علاقه‌تان را به او نشان دهید، هم برای بهبودش قدم فوق العاده ای بردارید. بیایید کمی از نظر مطالعات و آزمایش‌ها با هم صحبت کنیم. در سال 1389، مطالعه‌ای روی 22 پسر 6 تا 8 ساله در مدت زمان 3 ماه انجام شد و از کاهش پرخاشگری کودک به کمک قصه درمانی استفاده شد. نتیجه این مطالعه، بی‌نظیر بود؛ چرا که تأثیر چشم‌گیری در روند درمان و بهبود آنها حاصل شد.
قصه درمانی چگونه به کاهش پرخاشگری کمک می‌کند؟
انتخاب درست قصه‌ها برای کاهش پرخاشگری کودک به کمک قصه درمانی، حرف اول را می‌زند. در ادامه با برخی از مؤثرترین این قصه‌ها آشنا می‌شوید. قصه این امکان را به شما می‌دهد که با زبان بی زبانی به کودکتان نشان دهید که تنها او نیست که رفتارهای پرخاشگرانه‌ای دارد و افراد دیگری هم در دنیاهای دیگر وجود دارند که مانند او هستند! بنابراین احساس تنهایی نمی‌کند، خودش را بابت رفتارهایش سرزنش نمی‌کند و خودش را بیشتر دوست خواهد داشت. تمامی این احساسات مثبت، دست‌به‌دست هم می‌دهند تا کودک مقاومتش در برابر درمان کمتر شود و رفته‌رفته نتیجه در او حاصل شود. چه چیزی از این بهتر؟
چگونه از قصه درمانی برای درمان کودک پرخاشگر استفاده کنیم؟
اولین قدم برای کاهش پرخاشگری کودک به کمک قصه درمانی، انتخاب داستان درست است. قصه‌های زیادی هستند که می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند؛ از این رو دستتان باز است. شما به راحتی می‌توانید خلاقیت‌های خودتان را به داستان‌ها اضافه کنید و قصه‌هایی مشابه را بسازید. با این وجود، اگر در ابتدای راه هستید و می‌خواهید نمونه‌هایی را برای کاهش پرخاشگری کودک به کمک قصه درمانی انتخاب کنید؛ می‌توانید گزینه‌های زیر را مد نظر داشته باشید:
- خورشید و باد شمال
- احساس‌های تو؛ من عصبانی‌ام
- خرچنگ بداخلاق
- محمد پسر باهوش
- ناخن دراز ترسناک
- فرانکلین رئیس می‌شود
- گربه عصبانی
- دیو عصبانیت
در نظر داشته باشید زمانی بازگو کردن قصه‌ها را انتخاب کنید که کودک از لحاظ روانی آزاد باشد و تمرکزش روی بازی دیگری نباشد. در انتهای داستان، هیچ‌گونه سؤالی از او نپرسید و اجازه دهید به مفهوم داستان به خوبی فکر کند. همچنین خوب است برای آنکه داستان و مفهومش در ذهنش تثبیت شود، از او بخواهید آن را برای دیگران تعریف کند تا برای خودش مرور شود. اگر بعد از مدتی داستان‌ها تکرار شدند، خودتان با خلاقیتتان داستانی را بسازید، کودکتان را شخصیت اول قصه در نظر بگیرید و از اسباب بازی‌هایش برای شخصیت‌های اصلی دیگر استفاده کنید. در نهایت، این را در نظر داشته باشید که در این راه باید صبور باشید! اگر تغییری در رفتار کودک نمی‌بینید، ناامید نشوید و روند قصه درمانی را به اندازه 2 تا 3 ماه، بلکه بیشتر ادامه دهید.
سخن آخر کاهش پرخاشگری کودک به کمک قصه درمانی
این هم از کاهش پرخاشگری کودک به کمک قصه درمانی! سپاسگزاریم که وقت ارزشمندتان را برای خواندن این مطلب صرف کردید. اگر تجربه و یا سؤالی در این باره دارید، در بخش نظرات با ما و دیگر خوانندگان این مطلب، به اشتراک بگذارید.